wtorek, 28 grudnia 2021

Felieton w Kalejdoskopie #32

Po festiwalowej przerwie wróciłem na łamy Kalejdoskopu. W grudniowym numerze ukazał się mój tekst  o komiksowym projekcie Jakuba Mazeranta - Pieces Book. O tym niezwykłym przedsięwzięciu, po raz drugim wpisanym właśnie do Księgi Rekordów Guinnessa, pisałem niedawno na blogu. Nieustająco polecam lekturę Kalejdoskopu (numer grudniowy jeszcze do kupienia), a w związku z bieżącym artykułem - także sięgnięcie po obydwa albumy Pieces Book.

niedziela, 19 grudnia 2021

Historia polskiego komiksu #4

Wreszcie udało się odnaleźć brakujące ogniwo między trzecim a piątym odcinkiem Historii polskiego komiksu. Część czwarta z przyczyn pandemicznych pojawiła się ze sporym opóźnieniem, ale z nieukrywaną radością witamy ją w obiegu. Łamów do publikacji użyczyła Antologia KKK #26, za co serdecznie dziękujemy Jankowi Korczyńskiemu.

Odcinek jest trochę wyprawą w przyszłość polskiego komiksu, ale ta futurystyczna wycieczka mimo wszystko, w pewnym stopniu, opisuje też teraźniejszość, wynikającą z odleglejszej historii. Czy tak jest rzeczywiście? Polecamy (ja i Robert Trojanowski) lekturę poniższego odcinka (a także niezmiennie Antologię KKK).


Poprzednie odcinki Historii polskiego komiksu:
- pierwszy (o tym, kiedy powstał polski komiks)
- drugi (o tym, skąd wzięły się imprezy komiksowe w Polsce)
- trzeci (pytający o to, czy Thorgal jest polskim komiksem)
- piąty (przypuszczający dalsze losy Tytusa i jego kumpli)

niedziela, 5 grudnia 2021

Muzyczne rozkosze #39: Gahan vs. Gore

Sześć lat temu zderzyłem solową płytę lidera Depeche Mode z płytą frontmena (i od jakiegoś czasu chyba jednak współlidera) tego samego zespołu. Ten rok - ku rozpaczy depeszowców - zamiast przynieść nowy album uwielbianego przez nich zespołu, dał kolejne indywidualne muzyczne wynurzenia Gore'a i Gahana. Tymczasem DM po raz pierwszy od 1993 roku złamało żelazną zasadę wydawania premierowych płyt studyjnych co cztery lata. Za niecałe cztery miesiące krążkowi Spirit stukną piąte urodziny, a nowej płyty tria z Basildon (które od lat jest triem z Santa Barbara, Nowego Jorku i Londynu) ni widu ni słychu. Nawet najmniejszych plotek o wejściu do studia. Jak wiadomo - pieniądze robi się na trasach koncertowych, a nie na sprzedaży albumów. A że czasy trasom nie sprzyjają - na album jeszcze poczekamy. Może się jej doczekamy. A może nie?

Martin swoją nową muzyką podzielił się ze światem w marcu. O jego EP-ce The Third Chimpanzee napisałem w poście o płytach pandemicznych. Zdania o tym krążku nie zmieniłem - nadal mi się podoba i nadal żałuję, że tak mało Gore dał nam utworów. Jakąś rekompensatą może być wydany w sierpniu zbiór The Third Chimpanzee Remixed z dziesięcioma remiksami, z których część jest zupełnie przyzwoita (choćby dwa świetne mixy Vervet czy Howler w wersji Kangding Ray).

O ile Gore ponownie (pod szyldem MG) nagrał autorskie kompozycje, o tyle Gahan po raz pierwszy w swojej solowej twórczości postawił na kowery. Jak twierdzi - wiele mówiących o jego życiu. Podobnie jak w przypadku dwóch poprzednich płyt - w nagraniach wsparli go Soulsavers. Po czyje utwory sięgnął Dave, by nagrać płytę Imposter? Na przykład po Always On My Mind, które w przeszłości śpiewali m.in. Elvis Presley, Willie Nelson i Pet Shop Boys, a jako pierwsza - Gwen McCrae. I po The Desperate Kingdom of Love PJ Harvey oraz Not Dark Yet Boba Dylana. Wśród 12 kompozycji znalazły się też te napisane przez Neila Younga, Marka Lanegana czy nawet Charliego Chaplina. Jak przystało na współpracę Gahana z Soulsavers, stylistycznie Imposter nie odbiega od Angels & Ghost czy pierwszego ich wspólnego krążka. Duże ilości melancholii, bluesowych gitar, żeńskich gospelowych chórków, klasycznych brzmień klawiszy. Płytę - całkowicie na żywo - razem z Gahanem nagrywał 10-osobowy zespół. Pięknie ta płyta płynie, czasem tylko mocniej atakując, głównie jednak przyjemnie kojąc i prosząc o powtórne wciśnięcie "play".

Zastanawiam się, jak może wyglądać (jeśli powstanie) kolejna płyta Depeche Mode. Bo Gore i Gahan solowo są na całkowicie przeciwległych biegunach. Z jednej strony mamy sto procent trudnej elektroniki, z drugiej - grany na żywo, pełen emocji blues, rock i gospel. Zanim się o tym przekonamy - wsłuchajmy się w płyty obydwu panów, bo warto (lekceważąc przy okazji płacz i zgrzytanie zębami ortodoksyjnych depeszowców, którzy nie mogą przeboleć cyfrowych zgrzytów Martina i bluesowego jęczenia Davida).

poniedziałek, 29 listopada 2021

Tekst o festiwalach w Antologii KKK #26

W Antologii KKK o numerze 26, zatytułowanej Skazani na KKKomiks - tom 1, ukazał się mój tekst o polskich imprezach komiksowych. Artykuł powstał w grudniu 2019 roku (publikacja antologii planowana była bowiem na rok 2020), ale światło dziennie ujrzał dopiero na ostatnim festiwalu komiksu. Data premiery została przesunięta - jakże by inaczej - z powodu pandemii.

W artykule przedstawiłem historię naszych krajowych imprez komiksowych (z nadzieją, że niczego nie pominąłem) oraz pokusiłem się o kilka zdań refleksji na temat "po co nam to wszystko" oraz "czy aby nie za dużo". Tekst zilustrowały fotografie z różnych komiksowych przedsięwzięć (w tym dwie moje - z BFK i Ligatury) oraz rysunek Rafała Szłapy, na którym pojawiły się facjaty Adama Radonia i moja (co było miłą niespodzianką). Artykuł zakończyłem nadzieją, że w 2020 roku odbędą się wszystkie zaplanowane imprezy komiksowe. Jak było - wiemy doskonale. Publikacja ma aż cztery warianty okładki - w tym tę zaprojektowaną przez Krzysztofa Tkaczyka. Nie mogłem wybrać innej. Serdecznie polecam lekturę całej antologii, bo wiele w niej ciekawej publicystyki i fajnych komiksów. A to dopiero tom pierwszy - drugi ma się ukazać niebawem.

sobota, 20 listopada 2021

Muzyczne rozkosze #38: Yello - 40 Years

 

Tak, to jest ten czas, gdy wielkie gwiazdy muzyki popularnej, które rozpoczęły karierę i zdobyły sławę w latach 80., świętują obecnie swoje 40-lecia istnienia. Takich, które przetrwały cztery dekady nie zniżając poziomu, nie odcinając kuponów, nie grając do kotleta w marketach, zachowując swój rozpoznawalny styl i ciągle nagrywając dobre albumy - nie ma raczej zbyt wiele. Yello należy do nich bez wątpienia. Szwajcarki duet z okazji swoich okrągłych urodzin przygotował wyśmienitą, limitowaną wersję albumu 40 Years, wydaną w nakładzie 6000 egz.

Publikacja przygotowana została w formie książki w formacie okładki płyty winylowej. Na 64 elegancko zaprojektowanych stronach dostaliśmy: po pierwsze - historię zespołu w pigułce oraz skomentowane przez Meiera i Blanka najważniejsze tej historii elementy (Rote Fabrik, Fairlight czy autorskie teledyski); po drugie - zestawienie wszystkich albumów studyjnych z ich omówieniami; po trzecie - wykaz innych elementów dyskografii oraz przedsięwzięć zespołu (składanki, koncert wirtualny, trasa koncertowa i zapisy występów na żywo czy Yellofier).

Integralną częścią składową wydawnictwa są cztery płyty kompaktowe: The First 20 Years (21 utworów), The Second 20 Years (20 utworów - w tym Mean Monday po raz pierwszy wydany na płycie), Mellow Yello (18 przyjemnych, spokojnych utworów do zasłuchania się - m.in. piosenek śpiewanych przez wokalistki zapraszane przez Yello do współpracy) oraz Remixes (12 utworów doskonałych do parkietowych szaleństw). Te 71 utworów to znakomity przekrój przez dotychczasową twórczość Yello, pokazujący ogromną różnorodność ich dorobku, początkowe nowatorstwo i późniejsze wysmakowanie. Do tego nieustająco niepodrabialny styl i idealny balans między alternatywą a mainstreamem. Słowem - szwajcarska precyzja z nutą szaleństwa dająca muzykę najwyższej próby.

czwartek, 11 listopada 2021

Kadr w Pieces Book 2

Podczas 32. Międzynarodowego Festiwalu Komiksu i Gier w Łodzi premierę miała niezwykła publikacja - Pieces Book 2. Niesamowity komiksowy projekt wymyślił i zrealizował Jakub Mazerant - ongiś łodzianin, obecnie Australijczyk. Wspólnie z Robertem Trojanowskim miałem ogromną przyjemność stać się częścią tego przedsięwzięcia. 

Historia Pieces Book sięga połowy pierwszej dekady XXI wieku. Kuba wymyślił wtedy, że wyda komiks, w którym każdy kadr narysuje inny artysta. Bez z góry założonego scenariusza - to twórca kolejnego kadru będzie nadawał dalszy bieg opowieści. Projekt ruszył w 2006 roku, a zakończył cztery lata później. W międzyczasie Kuba przeprowadził się z Łodzi do Sydney. W sumie, w pierwszej części Pieces Book wzięło udział 94 artystów z 17 krajów. Wydany ostatecznie w 2013 roku album - z racji nagromadzenia w jednym miejscu tak znacznej liczby twórców - został wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa.

Zanim pierwsza część ukazała się drukiem - w lipcu 2012 roku Kuba rozpoczął zbieranie kadrów do drugiej edycji Pieces. Zbierał je do lutego 2021 roku, angażując do przedsięwzięcia 171 autorów z 34 krajów! Z takim wynikiem raczej bez problemu powinien ponownie zostać rekordzistą Guinnessa, bijąc swoje własne osiągnięcie. Z polskiego podwórka do rysowania w Pieces Book 2 Kubie udało się zaangażować m.in. Olgę Wróbel, Gosię Herbę, Annę Helenę Szymborską, Marię Apoleikę, Agatę Wawryniuk, Katarzynę Witerscheim, Annę Krztoń, Monikę Laprus-Wierzejską, Agnieszkę Świętek, Andrzeja Pągowskiego, Tadeusza Baranowskiego, Bogusława Polcha, Zbigniewa Kasprzaka, braci Kmiołków, Roberta Sienickiego, Jakuba Grocholę, Michała Śledzińskiego, Piotra Nowackiego, Marka Lachowicza, braci Surmów, Tomasza Kaczkowskiego, Igora Wolskiego, Jacka Frąsia, Macieja Pałkę, Pawła Płóciennika, Janka Kozę, Huberta Ronka, Tomasza Niewiadomskiego, Jakuba Babczyńskiego, Bartosza Minkiewicza i Wiesława Skupniewicza.

W tak zacnym gronie pojawiły się też nazwiska moje i Roberta. Przygotowaliśmy kadr nr 80. Przed nami w albumie znalazł się Lee McClure z Kanady, a po nas opowieść kontynuował - Mikey Karpiel ze Stanów. 

 

I jeszcze zdjęcie (fot. Dariusz Kulesza) z premiery Pieces Book 2 na październikowym festiwalu.

niedziela, 31 października 2021

Pik & Robi w Brukseli

 

Pik i Robi byli już kiedyś na festiwalu komiksowym w Budapeszcie, dzięki czemu kilka plansz z ich przygodami ukazało się drukiem w węgierskim zinie. Potem, jako bohaterowie książki Zrób sobie komiks zostali przetłumaczeni na język czeski i opublikowani u naszych południowych sąsiadów. We wrześniu tego roku, czyli zupełnie niedawno, wybrali się z ekspedycją do Belgii. W dodatku w częściowym kamuflażu, ale o tym za chwilę.

Kilka tygodni temu w Brukseli odbyła się kolejna edycja Brussels Comic Strip Festival. Jednym z wydarzeń towarzyszących imprezie był event promujący polski komiks, zorganizowany przez Stowarzyszenie Twórców "Contur" i łódzki Urząd Marszałkowski. W programie znalazła się m.in. wystawa plansz z komiksu Niezwyciężony Rafała Mikołajczyka oraz spotkanie z Kasem i Grazą, a do rąk uczestników trafił album Mik i Robi w województwie łódzkim.

Mik i Robi? Czy aby się coś komuś nie pomyliło? Chyba nie, bo skoro na okładce i w komiksie wszędzie jest Mik, to znaczy, że właśnie tak należało zrobić. Konieczność zmiany imienia jednego z bohaterów jest efektem różnic językowych między polskim i niderlandzkim - zainteresowani i dociekliwi bez problemu ustalą, w czym rzecz. W każdym razie - Pikowi pod swoim imieniem w Belgii występować nie wypada.


Na brukselski festiwal trafiły tak naprawdę dwa dwustronne albumy w formacie A4 - polsko-francuski i polsko-niderlandzki. W każdym znalazło się po 20 odcinków przygód Pika/Mika i Robiego znanych z łamów Ziemi Łódzkiej i późniejszego Łódzkiego.pl - 20 odcinków po polsku z jednej strony albumu i 20 w jednym z obowiązujących w Belgii języków ze strony drugiej. Trudu składu i wlania obcojęzycznych tekstów w narysowane przez Roberta dymki podjęła się Ewa Stępień, a za dobór odcinków i redakcję odpowiedzialni byli Bożena Bilska-Smuś i Dawid Mazurkiewicz.

Okładkę do Mika i Robiego wspaniale narysował Marek Lachowicz. Tak w skrócie wyglądała praca nad okładką (przyznam, że pierwsza propozycja Marka była bardzo fajna, ale chyba zbyt francuska, jak na Belgię i zbyt mało łódzko-wojewódzka, choć dziejąca się w Arkadii):


 

I chociaż albumy miały mocno promocyjny nakład - zawsze to miło trafić do zagranicznego odbiorcy, zwłaszcza w tak komiksowym kraju jak Belgia. Oczywiście scenariusze wszystkich odcinków są autorstwa mojego, a rysunki jak zawsze zrobił Robert Trojanowski.

niedziela, 24 października 2021

Pik & Robi w Łódź.pl

 

Pobiliśmy rekord nakładu, w jakim ukazał się komiks z Pikiem i Robim! Do tej pory prym wiódł zeszyt o myśleniu projektowym opublikowany w liczbie 20 tys. sztuk. Teraz zrobiliśmy z Robertem Trojanowskim jednoplanszową historyjkę zapraszającą na 32. Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier, która ukazała się 1 października na pierwszej stronie darmowej gazety Łódź.pl wydawanej przez Bibliotekę Miejską w Łodzi, ukazującej się w nakładzie 60 tys. egzemplarzy. W tej samej gazecie ukazały się paski narysowane przez Tomka Tomaszewskiego, Kajetana Wykurza i Michała Janusika oraz całostronicowy artykuł o łódzkim twórcy komiksów Zygmuncie Similaku.

A tak powstawał nasz najnowszy odcinek Pika i Robiego (finalna wersja z dodanym napisem i logotypem festiwalu na zdjęciu otwierającym wpis):

czwartek, 21 października 2021

Felieton w Kalejdoskopie #31

Czas nadrabiania zaległości. We wrześniowym Kalejdoskopie ukazał się mój tekst o klasykach polskiego komiksu, a przyczynkiem do tego były 80. urodziny Grzegorza Rosińskiego. W tekście wspominam też m.in. Tadeusza Baranowskiego, Andrzeja O. Nowakowskiego i Jacka Skrzydlewskiego. Tekst ilustruje plansza Grzegorza Rosińskiego ze zbiorów Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej.

niedziela, 29 sierpnia 2021

Felieton w Kalejdoskopie #30

Mały jubileusz - trzydziesty tekst w Kalejdoskopie. W numerze wakacyjnym (lipiec/sierpień) napisałem o łódzkich ekspertkach od komiksu - dr Kalinie Kupczyńskiej i dr Magdalenie Lachman z Uniwersytetu Łódzkiego oraz szefowej Comix Grrrlz Sylwii Kaźmierczak. Panie wykonują znakomitą pracę ku chwale historii obrazkowych.

wtorek, 29 czerwca 2021

Felieton w Kalejdoskopie #29

Czerwcowy Kalejdoskop przyniósł mój kolejny tekst. Tym razem napisałem o komiksowych inicjatywach z różnych miejsc w Polsce - z Krakowa, Warszawy czy Sopotu. No i oczywiście Łodzi - wszak to w tym mieście wre praca nad uruchomieniem Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej. Do artykułu wkradł się niestety drobny błąd - warszawska galeria, o której piszę, ostatecznie otworzyła się na początku czerwca, a nie jak napisałem - w maju. Najważniejsze, że działa, a nasz kraj ma kolejne komiksowe miejsce do odwiedzenia.

poniedziałek, 7 czerwca 2021

Dla fanów XIII #5

Seria XIII jest tytułem popularnym, trudno więc się dziwić, że została przetłumaczona z francuskiego na wiele języków. Na powyższym zdjęciu moje skromne zasoby, czyli tomy po portugalsku, włosku i angielsku (o wydaniach anglojęzycznych już kiedyś pisałem) z nieustającą nadzieją na powiększenie liczby obcych wydań.

Patrząc na to, jak wygląda wydawanie XIII w innych krajach, można śmiało napisać, że nie jest u nas najgorzej, że jest zupełnie dobrze i że kilkukrotna zmiana wydawcy to nic zaskakującego. Ot choćby wydania portugalskie. W 1988 roku za XIII wzięła się Meribérica-Líber. Wydała trzy albumy, zrobiła siedmioletnią przerwę, wydała kolejnych sześć tomów i zbankrutowała. Na początku lat 90. pierwsze trzy części ukazały się w magazynie Publico Junior, ale ten młodzieżowy dodatek do gazety Publico został dość szybko zamknięty. I dopiero w 2015 roku Público i Edições Asa II rozpoczęły od nowa wydawanie serii w dwutomowych integralach. A skoro jesteśmy przy wydaniach portugalskich, to XIII w podobnej postaci publikowana jest też w Brazylii za sprawą Panini Comics.

Nie inaczej było we Włoszech. Za serię wzięła się Eura Editoriale, najpierw drukując odcinki XIII w magazynie Lanciostory, a potem próbując sprzedać ją w twardo-okładkowych albumach, co zakończyło się niepowodzeniem. Potem XIII wydawała Aurea Editoriale, gdzieś tam pojawiło się też Panini Comics. Koniec końców - w 2015 roku za porządki wzięło się Mondadori Comics, stawiając nie tylko na dwutomowe integrale serii właściwej, ale też rozpoczynając publikowanie XIII Mystery.

Chorwaci, za sprawą Bookglobe, mogą z kolei czytać trzytomowe integrale. Ale żeby było zabawnie - w latach 90. wspomniane wydawnictwo opublikowało nie wiedzieć czemu tylko tom 7 serii, a do wydawania tytułu powróciło na poważnie w roku 2008. Węgrzy - cóż, nie dość, że poznali serię w języku ojczystym dopiero w 2004, to do 2019 roku doczekali się jedynie pierwszych pięciu tomów. XIII można czytać też m.in. po serbsku, niderlandzku, niemiecku, hiszpańsku, fińsku, litewsku, czesku i szwedzku (aczkolwiek w wielu przypadkach seria nie jest w pełni wydana - na przykład w Czechach ukazało się tylko pięć pierwszych tomów). I co ciekawe - jest też XIII po tamilsku! Za sprawą Lion Comics między 1986 a 2000 rokiem w indyjskim stanie Tamil Nadu ukazało się najpierw dziesięć pierwszych tomów, a od 2010 roku serię zaczęto wydawać ponownie od początku (najpierw w wersji czarno-białej, a potem w kolorze). I przyznam szczerze - chętnie zobaczyłbym takie czarno-białe wydania po polsku. Na razie jednak grzecznie czekam na brakujące tomy w kolorze.

Polecam poprzednie wpisy o XIII: pierwszy, drugi, trzeci i czwarty.

środa, 28 kwietnia 2021

Felieton w Kalejdoskopie #28

Komiks ożywiony stał się tematem mojego kolejnego tekstu w miesięczniku Kalejdoskop. Napisałem o planowanych, powstających oraz już zrealizowanych animacjach na podstawie polskich historii obrazkowych. Od Koziołka Matołka oraz Gucia i Cezara, przez Tytusa i Jeża Jerzego po Kajka i Kokosza, Wilqa oraz Diplodoka. W materii adaptacji komiksów dzieje się u nas dużo dobrego, a zapowiedzi kolejnych realizacji oraz informacje o funduszach z PISF-u tylko zaostrzają apetyty. Myślę, że będzie co oglądać. Z ciekawostek - okładkę tego numeru Kalejdoskopu stworzył Wojciech Stefaniec, którego poleciłem redakcji.

środa, 14 kwietnia 2021

Pik & Robi w Łódzkie.pl #60

Nie udało mi się jeszcze zdobyć lutowego wydania Łódzkie.pl, posiłkuję się więc egzemplarzem z sieci. Sześćdziesiąty odcinek! Potrzeba było na to niemal 7 lat, bo pierwszy raz Pik i Robi pojawili się w Ziemi Łódzkiej (tak się wcześniej nazwał ten samorządowy miesięcznik) jesienią 2014 roku. Myślę, że w tych sześćdziesięciu odsłonach pokazaliśmy z Robertem Trojanowskim masę wcale nie tak oczywistych ciekawostek z całego regionu, wzbogaconych o odrobinę humoru (zróżnicowanego jakościowo, ale bez ewidentnych sucharów) i trochę nieoczekiwanych point. Dziękuję przy okazji Katarzynie Toście za "nagranie" miejsca na łamach, a Włodkowi Mieczkowskiemu i pani Bożenie Bilskiej-Smuś (czyli rednaczom) za zaufanie. Bo ani razu nie zdarzyło się, abym musiał wysłać scenariusz do akceptu albo jakiś gotowy odcinek został odrzucony.

wtorek, 30 marca 2021

Dziecięca Akademia Komiksowa

Dotarły do mnie dwie publikacje, przy powstaniu których miałem swój udział. Przy Dziecięcej Akademii Komiksowej bezpośredni i znaczny, a przy katalogu konkursu komiksowego dla dzieci organizowanego przez Europejskie Centrum Bajki w Pacanowie - pośredni i trochę mniejszy.

Zeszyt Dziecięca Akademia Komiksowa to jeden z efektów zrealizowanego w ubiegłym roku projektu pod tą samą nazwą, dofinansowanego przez ministra kultury. Zawartość publikacji, opracowana merytorycznie przeze mnie i Katarzynę Tośtę, a rysunkowo przez Roberta Trojanowskiego, posłużyła do przeprowadzenia warsztatów komiksowych skierowanych do dzieci nie umiejących jeszcze czytać i pisać. Zajęcia odbyły się w przedszkolach w Łodzi, Łomży i Kolnie. W zeszycie znalazły się bardzo proste ćwiczenia dotyczące dymków komiksowych, narracji (przyczyna - skutek), odstępów międzykadrowych oraz wyrażania emocji i ruchu.

Katalog Podróże Koziołka Matołka - Gruzja to pokłosie trzynastego już konkursu komiksowego dla dzieci organizowanego przez Europejskie Centrum Bajki w Pacanowie. Po raz kolejny miałem przyjemność być jurorem w tym konkursie, a prace oceniałem wspólnie z Bereniką Kołomycką i Piotrem Nowackim. W katalogu znalazły się nagrodzone i wyróżnione prace oraz krótkie teksty na ich temat przygotowane przez jurorów.

Obydwie publikacje są formatu A4. Zeszyt DAK ma 48 stron (wyd. Stowarzyszenie Twórców "Contur", Łódź 2020), a katalog konkursowy stron 56 (wyd. ECB w Pacanowie, 2021).

niedziela, 28 marca 2021

Felieton w Kalejdoskopie #27

 

Kończy się marzec, czas zatem na wieść o tym, że w trzecim tegorocznym numerze Kalejdoskopu ukazał się mój kolejny tekst. Nie sposób było nie napisać o Papciu Chmielu, który zmarł w styczniu. Wspominam jego wizyty na festiwalu oraz różne związki z Łodzią, i zaznaczam, że zadbamy o to, aby Tytus i jego dwaj przyjaciele dalej bawili, ucząc i uczyli, bawiąc. Ilustrację do tekstu wykonał Paweł Ciołkiewicz.

poniedziałek, 22 marca 2021

Muzyczne rozkosze #37: Kartsy, Hedone i Gore vs pandemia


Wszechświatowa pandemia nie sprzyja. Znowu przełożyli nam koncert Frontu 242 - ten co to miał się odbyć w maju 2020, potem w lutym 2021 i jeszcze w czerwcu 2021. Tym razem na termin odleglejszy - maj 2022. Mistrzom EBM-u życzymy zdrowia, a sobie cierpliwości (i też zdrowia).

Na szczęście ukazują się nowe płyty. Tu pandemia poniekąd sprzyja, ale też nie zawsze. Ale raczej bardziej niż mniej. W ostatnim czasie ukazały się trzy płyty artystów pozostających w kręgu moich zainteresowań - każdy z nich do zawirusowanych czasów podszedł zupełnie inaczej. Hedone wykorzystał moment na powrót po latach milczenia. Martin Gore odpoczywający od Depeche Mode nagrał EP-kę instrumentalną, a Kartsy Hatakka (lider Waltari) wypuścił krążek pełen kowerów.

Maciek Werk długo kazał czekać na swoje nowe nagrania. Nie wiem, czy było to słuszne działanie, ale wydany ostatniego dnia ubiegłego roku album 2020 jest dowodem na to, że warto było czekać. Płyta Hedone została zrecenzowana po wielokroć i trudno o niej napisać coś zupełnie nowego, ale co najważniejsze to fakt, że da się o niej mówić tylko pozytywnie. Mnie najbardziej cieszy masa elektronicznych brzmień połączona z żywą perkusją i charakterystycznym głosem Maćka. Jest synth popowo, trochę industrialnie, momentami rockowo, chłodno i melancholijnie, elegancko i dostojnie. Tak, depechowo czasem też (ale to nie zarzut, a wręcz przeciwnie). Myślałem, że uda mi się wybrać ulubiony kawałek, ale ten krążek jest tak równy, że odpuściłem. Do tej płyty chce się wracać, choć nie najlepiej na niej z optymizmem. Wiemy jednak, w jakim powstała czasie, a to nie jest dobry czas dla ludzkości.

Napomknąłem o pierwiastkach depeszyzmu w muzyce, skierujmy więc uszy ku drugiej z płyt - The Third Chimpanzee. Martin Gore od czasu do czasu miewa przestoje twórcze. Jak sam przyznaje w ostatnich wywiadach - pandemia spowodowała u niego niemożność pisania tekstów. Być może tytuł EP-ki oddaje tę niemoc - wszak Trzeciego szympansa jak najbardziej można odnieść do zakrywającej usta Iwazaru. Płyta to raptem pięć instrumentalnych utworów, niestrawnych dla większości ortodoksyjnych depeszowców, dla których jedyną akceptowalną wizją solowych dokonań Gore'a jest kontynuacja pierwszej EP-ki z 1989. Tymczasem Martin, podobnie jak przez całą swoją karierę, tak i tym razem wie lepiej niż fani, co mu w duszy gra i jak chce to wyrazić. Muzyka na The Third Chimpanzee brzmi złowrogo, niepokojąco i mrocznie. Próżno szukać tam różowych okularów i pastelowych barw. Znajdujemy za to chropowatość, zgrzyty i przestery. No i pięknie Martin bawi się dźwiękami i brzmieniami. Jak go za to nie kochać? Nie słuchajcie tej płyty, zostawcie ją mnie - spokojnie i z wielką przyjemnością sobie z nią radzę. Choć czuję ogromny niedosyt, że to tylko pięć utworów.

Kartsy Hatakka (tu jako Kartsy4Sale) był na tyle przewidujący, że już w 2018 roku podczas jednodniowej sesji nagrał siedemnaście utworów, które wylądowały na wydanej w lutym tego roku płycie Covers Himself And Others. W 2020 roku - podczas lockdownu - dograł dwa dodatkowe kowery i zmiksował cały materiał. Czego tam nie ma! W kolejności pojawiania się: Bomfunk Mc's, Red Hot Chili Peppers, Paramore, Nirvana, Prince, U2, Linkin Park, System Of A Down, Depeche Mode, Blur, David Bowie i Led Zeppelin. A między nimi powplatane kawałki Waltari i jeden solowy Kartsy'ego. Od razu ostrzegam - album tylko dla osób o mocnych nerwach i zdystansowanych do swoich ulubionych zespołów. Wszak nie należy i nie wypada oczekiwać od lidera Waltari poważnego podejścia do tematu. Jest mocno akustycznie, z elektronicznymi dodatkami i grającym na perkusji panu o imieniu Sale. We dwóch to zrobili. Mimo kompozycyjnej różnorodności płyta jest stylistycznie spójna i miło się jej słucha.

Tak oto prezentują się trzy bardzo różne muzyczne recepty na pandemiczny czas. Mnie lekarstwa z tych recept służą doskonale.

środa, 24 lutego 2021

Zrób sobie komiks - recenzje #5

 

Jest kilka nowych (pozytywnych!) opinii na temat naszych książek - zarówno pierwszej, jak i drugiej części. A zatem:

Zeszyty Komiksowe, które Zrób sobie komiks. Zostań superbohaterem objęły patronatem, piórem (a najpewniej klawiaturą) Michała Traczyka napisały m.in. tak: "Całość ma formę dostosowaną do twórczego "niszczenia"- Zrób sobie komiks. Zostań superbohatrem to bardziej zeszyt ćwiczeń niż książka, przygotowany na czytelniczą aktywność i podpowiadający, w jaki sposób zrobić użytek z kryjących się w każdym z nas talentu i wyobraźni". Cała recenzja w 29 numerze Zeszytów Komiksowych, na stronie 127.

W sklepie Empiku Anna napisała: "Super książka dla Młodego fana komiksów. Wiele ciekawych informacji". Druga część Zrób sobie komiks ma w tym serwisie ocenę 4,8/5.


Dominik Szcześniak w audycji Halo komiks Radia Lublin sięgnął po obydwa tomy: "Ta część zadaniowa to najciekawsze fragmenty obu publikacji – Pik i Robi angażują odbiorców do wspólnej zabawy, co chwila podkreślając, że to także czytelnik jest autorem tych albumów. Materiał zawarty w tych poradnikach sprawia, że odbiorca może się poczuć jak uczestnik warsztatów komiksowych, które zresztą obaj ministrowie często prowadzą". Cały wpis (także do odsłuchania).

Esensja.pl i recenzja autorstwa Pawła Ciołkiewicza: "Zrób sobie komiks to bardzo wartościowa pozycja. Z jednej strony komiks zawiera pakiet podstawowych informacji o medium komiksowym, z drugiej zaś stanowi okazję do przećwiczenia różnych elementów. Podczas lektury nasuwają się pewne skojarzenia z albumem Zrozumieć komiks Scotta McClouda (...)". Cała recenzja.

Naszą drugą książkę poleca biblioteka w Szkole Podstawowej w Murzynowie Kościelnym! To bardzo miłe: "Zrób sobie komiks. Zostań superbohaterem aż kipi od ciekawych pomysłów na zabawę rysunkiem! Znajdziecie tu ponad 250 stron, na których dzieci będą mogły rysować, pisać, tworzyć scenariusze, wycinać, mazać i robić wszystko, co pozwoli im stworzyć jedyną i niepowtarzalną  historię obrazkową". Cały wpis.

I ciekawostka - przez jakiś czas w styczniu nasza druga książka była dostępna w owadzich dyskontach.


poniedziałek, 22 lutego 2021

Felieton w Kalejdoskopie #26

Lutowy Kalejdoskop, a w nim mój tekst o wydawanych obecnie w naszym kraju magazynach komiksowych oraz o tym, że żaden z nich nie jest spełnieniem moich marzeń o komiksowej prasie traktującej o historiach obrazkowych. Zeszyty Komiksowe, Komiks i My, Relax - pierwsze dwa czytam regularnie, tego trzeciego ukazał się dopiero jeden numer. Wszystko fajnie, ale marzy mi się coś jeszcze innego. I o tym piszę w swoim pierwszym tegorocznym tekście w Kalejdoskopie.

niedziela, 21 lutego 2021

Pik & Robi w Łódzkie.pl #59

Mam styczniowe Łódzkie.pl. Na stronie 24 tego samorządowego magazynu ukazał się kolejny odcinek przygód Pika i Robiego. Nasi bohaterowie planują krajoznawcze wyprawy po województwie. Co z tego wynikło? Czy uda im się zrealizować wszystkie zamierzenia? Scenariusz jak zwykle mój, rysunki Robert Trojanowski.

sobota, 13 lutego 2021

2020 - autopodsumowanie

Ubiegły rok był czasem dziwnym (ogólnoświatowo) i momentami trudnym (podwórkowo). Bo z jednej strony pandemia i idące za nią niedogodności, a z drugiej kilka miesięcy osobistego wyłączenia z działań wszelakich z racji nieporozumień między organizmem a zdrowiem. Na szczęście raczej idzie ku dobremu, aczkolwiek aktywny to mam być najwyżej umiarkowanie. Staram się sprostać temu wyzwaniu, ale nie jest łatwo.


Tyle tytułem wstępu, a teraz podsumowujmy. Przesunięcie daty 31. Międzynarodowego Festiwalu Komiksu i Gier na połowę listopada pozwoliło mi włączyć się w jego organizację. Musieliśmy zmierzyć się z zupełnie nową materią i przenieść całą imprezę do Internetu, nazywając ją przy tym Cyber Edition. To było trudne wyzwanie, ale śmiem twierdzić - czytając pofestiwalowe recenzje - że mu sprostaliśmy. Cała nasza ekipa włożyła ogrom pracy w zorganizowanie festiwalu, podobnie jak wszyscy współpracownicy. No i nauczyliśmy się sporo nowego, czego nie omieszkamy wykorzystać przy pracy nad kolejnymi festiwalami. Teraz, ciągnąc wątek MFKiG, zacytuję wpis sprzed roku: "Jak co roku wziąłem udział w obradach jury wybierającego najlepszy polski komiks wydany w okresie między festiwalami". Poza tym zredagowałem i dopilnowałem ukazania się katalogu konkursowego oraz przydałem się trochę w pracach nad antologią COVIX-20 (tu pierwsze skrzypce grało Timof Comics).

Skoro festiwal, to i EC1 Łódź. W macierzystej instytucji najwięcej czasu poświęcałem (podobnie jak reszta ekipy) na prace przy powstającym Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej. Wyłoniliśmy projektanta i wykonawcę zawartości Centrum i z nieukrywaną przyjemnością, ale też ciągle ocierając pot z zapracowanego czoła - popychamy sprawy do przodu. Początek ubiegłego roku dawał jeszcze możliwość nieskrępowanego kontaktu z ludźmi - udało mi się więc w EC1 poprowadzić dwukrotnie warsztaty komiksowe - z licealistami przy okazji wystawy DC Comics. Świt superbohaterów oraz z dużo młodszą młodzieżą w czasie półkolonii.


Z powodu pandemii nie odbyła się większość ubiegłorocznych imprez komiksowych. Byłem więc tylko na dwóch. Na początku roku dotarłem na Złote Kurczaki we Wrocławiu. Ponownie miałem przyjemność dokonywać preselekcji do złotokurczakowych nagród. Udało mi się też na tę imprezę wydać jedyną w 2020 roku eMeFKę News. Z kolei w Pacanowie wziąłem udział w obradach jury konkursu Podróże Koziołka Matołka (ukazał się katalog z najlepszymi pracami) oraz poprowadzić warsztaty w trakcie 11. Festiwalu Gier i Komiksu dla Dzieci. A skoro jesteśmy przy jurorowaniu, to miałem ponownie przyjemność (ileż to miłych odczuć dają historie obrazkowe!) oceniania prac dzieci w komiksowym konkursie organizowanym przez łódzki Pałac Herbsta. Zaproszono mnie także do składu Polskiej Akademii Sztuki Komiksu, w ramach której oddałem głosy w plebiscytach Polskiego Stowarzyszenia Komiksowego oraz Poznańskiego Festiwalu Sztuki Komiksowej. Natomiast wracając jeszcze do prowadzenia warsztatów - w kilku łomżyńskich przedszkolach, w ramach projektu Dziecięca Akademia Komiksowa, opowiedziałem milusińskim o historiach obrazkowych i ich tworzeniu. To było nie lada wyzwanie! Materiał ilustracyjny do tych zajęć przygotował Robert Trojanowski. A skoro o Robim mowa...


W 2020 roku przeżyliśmy z Robertem dwa grube wydarzenia. Po pierwsze Znak Emotikon wydał drugą naszą książkę Zrób sobie komiks, tym razem z podtytułem Zostań superbohaterem. 256 stron komiksów, zadań, wiedzy i rozrywki. Po drugie - w październiku ukazało się czeskie wydanie naszej pierwszej książki - Nakresli si vlastni komiks. Radość ogromna z obydwu publikacji! I doping do dalszej pracy. Poza tym wsparłem Robiego w internetowych działaniach Ministerstwa Komiksu - przez kilka miesięcy Robert prowadził na tym fanpage'u netowe lekcje komiksowe. W trzecim numerze zina Cemęt ukazał się piąty odcinek Historii polskiego komiksu (scenariusz mój, rysunki Robi oczywiście). No i nasza flagowa seria - do magazynu Łódzkie.pl w 2020 roku zrobiliśmy siedem odcinków przygód Pika i Robiego (co dało na koniec roku sumę 58 komiksów). Natomiast już bez Roberta sześciokrotnie znalazłem się na łamach miesięcznika Kalejdoskop jako autor tekstów - a jakże - o komiksie.


Bardzo dziękuję Kasi za całoroczne wsparcie, a zwłaszcza w tych najbardziej chorobliwych momentach. W nowy rok weszliśmy nadal zanurzeni w pandemiczną rzeczywistość. Zdrowia zatem wszystkim!